Θρέψη και λίπανση καλλιεργειών, Ανάλυση εδάφους & νερού και Φυλλοδιαγνωστική

Οι αποδόσεις μιας καλλιέργειας σε συγκομιδή, αλλά και οι επιδόσεις κάποιων φυτών (καλλωπιστικών) σε εμφάνιση, ανάπτυξη και ανθοφορία επηρεάζονται εκτός των άλλων και από την σωστή (ορθολογιστική) θρέψη.

Η σωστή θρέψη των φυτών έχει άμεση σχέση και με την υγεία τους. Ένας καλά διατρεφόμενος οργανισμός (φυτικός ή ζωικός) ανταπεξέρχεται σε καταστάσεις στρες (από κλίμα ή ασθένειες και εχθρούς) καλύτερα από έναν εξασθενημένο και κακοδιατρεφόμενο οργανισμό.

Η θρέψη των φυτών γίνεται από το έδαφος με τη βοήθεια του νερού και άλλων καλλιεργητικών φροντίδων (όπως σκάλισμα για την οξυγόνωση των ριζών κ.α.). Τα θρεπτικά στοιχεία υπάρχουν στο έδαφος. Μάλιστα υπάρχουν και εδάφη όπως ορισμένα αργιλικά ή οργανικά που είναι πλούσια σε θρεπτικά και γόνιμα γενικά. Όμως τα θρεπτικά στοιχεία του εδάφους εξαντλούνται ιδιαίτερα όταν η συγκομιδή είναι μεγάλη. Για την αναπλήρωσή τους χρησιμοποιούνται λιπάσματα που είναι υλικά φυσικά (Βιολογική καλλιέργεια / κοπριά) ή χημικώς παρασκευαζόμενα (συμβατική καλλιέργεια / κοινά χημικά λιπάσματα).

Το ερώτημα που τίθεται πολλές φορές είναι : έχει το έδαφος  μου όλα τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται η συγκεκριμένη καλλιέργεια;

Ή γενικότερα, είναι το έδαφος μου γόνιμο* για να αναπτυχθεί σωστά και χωρίς προβλήματα η καλλιέργειά μου;

Απαντήσεις για τα ερωτήματα αυτά έρχεται να μας δώσει η ανάλυση εδάφους. Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτήν είναι η λήψη ενός αντιπροσωπευτικού και ομοιογενούς δείγματος εδάφους (βλέπε σχετικές οδηγίες στην ενότητα : Οδηγίες Δειγματοληψίας)

Ανάλυση εδάφους πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται πριν την εγκατάσταση μόνιμων καλλιεργειών όπως δένδρα, ελιά, αμπέλι, σπαράγγι, τριφύλλι κ.α. και μάλιστα εξετάζοντας και 2^ο ή 3^ο βάθος (υπέδαφος). Επίσης πριν την εγκατάσταση ετήσιων καλλιεργειών (περίπου 1 – 1,5 μήνα πριν τη σπορά ή τη φύτευση).

Η φυλλοδιαγνωστική είναι η μέθοδος για να διαγνώσουμε ένα πρόβλημα θρέψης στο στάδιο ανάπτυξης και εξέλιξης της καλλιέργειας (προϋποθέτει παρουσία φύλλων). Είναι κάτι σαν ακτινογραφία της θρεπτικής κατάστασης του φυτού.

Συνίσταται ιδιαίτερα σε εγκατεστημένες μόνιμες καλλιέργειες (ελιά , αμπέλι κ.α.) σε συνδυασμό με την ανάλυση εδάφους. Μάλιστα η φυλλοδιαγνωστική προσεγγίζει καλύτερα τα προβλήματα θρέψης επειδή δείχνει όχι αυτό που υπάρχει στο έδαφος αλλά αυτό που παίρνει το φυτό από το έδαφος. Επίσης ενδείκνυται για δυναμικές ετήσιες καλλιέργειες όπως τομάτα, αγγούρι κ.α. στη φάση της ανάπτυξής τους.

Όπως προαναφέρθηκε, τα θρεπτικά στοιχεία με την βοήθεια του νερού τροφοδοτούν τα φυτά από το έδαφος.

Η ποιότητα του νερού άρδευσης (σε επιφανειακές ή βαθιές γεωτρήσεις) παρουσιάζει πολλές φορές προβλήματα.

Η ύπαρξη αλατότητας, νατρίου, χλωρίου ή βορίου μπορεί να δημιουργήσουν παθογένεια (εναλάτωση ή αλκαλίωση) στο έδαφος ή τοξικότητα (χλωρίου ή βορίου) στα φυτά.

Κακή ανάπτυξη φυτών, ή συμπτώματα πτώσης άνθεων ή καρπών, περιφερειακό  κάψιμο στα φύλλα κ.α. μπορεί αν οφείλονται σε κακή ποιότητα νερού.

Με τη βοήθεια των παραπάνω αναλύσεων μπορούμε να ωφεληθούμε πολλαπλά:

1. Σωστή λίπανση – θρέψη, αποφυγή περιττών εξόδων (ξέρω τι κάνω)
2. Σωστή επιλογή καλλιέργειας ή υποκειμένου αμπέλου (κατάλληλο φυτό στο κατάλληλο έδαφος)
3. Άμεση αντιμετώπιση – Στοχευμένη διάγνωση προβλημάτων θρέψης με την φυλλοδιαγνωστική (ακτινογραφία της θρεπτικής κατάστασης του φυτού)
4. Έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων που οφείλονται στο νερό άρδευσης (ούτε που περνάνε από το μυαλό μας – διαυγές νερό δεν σημαίνει και ποιοτικά καλό νερό!)

* Ο όρος γόνιμο εκτός από την επάρκεια του εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία αφορά και την φυσική κατάσταση δηλαδή το  p H (όξινο – αλκαλικό), την αλατότητα, το CaCO­_3, τη μηχανική σύσταση, την παρουσία και τον τύπο δομής, την οργανική ουσία του εδάφους, την παθογένεια ή μη, κ.α.

Συγγραφεας: Δημήτρης Μέγκας (Εργαστηριο αναλυσεων εδαφους, νερου & Φυλλοδιαγνωστική)

http://www.megalabo.gr